Chapter : ઝકાત
(Page : 204-205-206)
સવાલ :– આમતોર સે સફીર હઝરાત રમઝાન મેં કમીશન પર ચંદા વસૂલી કે લિયે જાતે હેં ઔર જો કમીશન મદ્રસાકી તરફ સે તૈ હોતા હૈ ઉસકો મદ્રસા કે મુહતમિમ કે હવાલે સે પેહલે રકમ અલગ કરકે અપને ઘર ભેજ દેતે હેં ઔર બાજ સફીર ઉસ ચંદેકી રકમ સે માલે તિજારત ખરીદતે હેં ઔર ઉસે ઘર લેજા કર દો–તીન માહ મેં ફરોખ્ત કરકે ફિર વો રકમ મદરસે કે હવાલે કરતે હૈં, અબ સવાલ યે હે કે આમ તૌર સે રકમ ઝકાત ઔર ફિતરે કી રહતી હૈ તો ઈસ રકમ સે કમીશને કાર લેના ઔર માલે તિજારત ખરીદ લેના ઔર માલ બેચકર ફિર વહ રકમ મદરસા કે હવાલે કરના જાઈઝ હે યા નહીં? ઔર ઝકાત દેનેવાલેકી ઝકાત અદા હોતી હે યા નહીં ? અગર મુહતમિમ સાહિબાન ઈન સફીરોં કો ખર્ચ કી ઈજાઝત દેતે હેં મગર મેંને સુના હે કે ઝકાતમેં હકદાર કો માલિક બનાના ઝરૂરી હે, યહાં તમલીક હૂઈ નહીં હય તો ઈસ સૂરત મેં ઝકાત દેનેવાલોંકી ઝકાત અદા હૂઈ યા નહીં ? કુતુબે ફિકહ કે હવાલે કે સાથ જવાબ દેં.
જવાબ :– પહલે યે બાત મઅલૂમ હો જાની ચાહિએ કે સફીર કે સાથ કમિશન પર ચંદા કા મુઆમલા તય કરના જાઈઝ નહિ હે. બલ્કે ઉસ્કી માહાના તનખ્વાહ (પગાર) તય કરકે મુઆમલા કરના ચાહિએ યા રોઝાના કી તનખ્વાહ (દૈનિક પગાર) તય કરની ચાહિએ. (ફ.મહમૂદિય્યહ)
દૂસરે નંબર પર ઝકાત ઔર સદકએ ફિત્ર કી જો રકમ સફીર કે પાસ જમા હોતી હૈ ઉસ રકમ મેં સે તમલીક કે બગૈર ઔર તમલીક સે પેહલે મુહતમિમે મદ્રસાકી ઈજાઝત સે સફીર કા અપની તનખ્વાહ વસૂલ કરના જાઈઝ ઔર દુરૂસ્ત હૈ, કયું કે હિન્દુસ્તાન કે બડે બડે મુફતિયાને કિરામ ઔર ઉલમાએ દીન કે ફતાવા કે મુતાબિક ઝકાત દેનેંવાલોં કી ઝકાત ઔર સદકએ ફિત્ર મુહતમિમે મદ્રસા યા સફીરે મદ્રસા કો અદા કર દેને સે ઔર સુપુર્દ કર દેને સે હી અદા હો જાતી હૈ ઉસમેં ઝકાત કી અદાયગી કે લિયે તલબા કો બરાહે રાસ્ત માલિક બનાના ઝરૂરી નહીં હૈ, કયુંકે મુહતમિમ ઔર સફીર, યે લોગ ગરીબ તલબા કી જાનિબ સે ઝકાત વુસૂલ કરને કે વકીલ હૈં ઔર ગરીબ કા વકીલ ઝકાત કી રકમ વસૂલ કરે તો વો ગરીબને વસૂલ કર લી ઐસા સમજા જાએગા, દુસરી બાત યે હે કે હિન્દુસ્તાન કે બળે બળે મુફતીયાને કિરામને સુફરાએ મદ્રસા કો ઈસ્લામી હુકૂમત કે બૈતુલમાલ કી તરફ સે તય કીએ જાને વાલે ”આમિલીને સદકહ” (ઝકાત વસૂલ કરનાર અધિકારી) કો તનખ્વાહ દેના બતસ્રીહે કુર્આન શરીફ જાઈઝ કહા હૈ. ઈસી તરહ સફીરે મદ્રસા કો ભી ઝકાત ઔર ફિત્ર કી રકમમેં સે તમલીકે ગરીબ સે પેહલે તનખ્વાહ દેના જાઈઝ હે. યેહી તહકીક હઝરત મવલાના રશીદ અહમદ ગંગોહી સા., હઝરત મવલાના ખલીલ અહમદ સહારનપૂરી સા., હઝરત મવાલાના કિફાયતુલ્લાહ સા, હઝરત મવલાના મુફતી શફીઅ સા. (રહમતુલ્લાહિ અલયહિમ રહમતંવાસિઅહ) વગૈરહ કી તહરીરાત સે વાઝેહ હૈ, લિહાઝા સફીર કો બતોરે તનખ્વાહ ઝકાતકી રકમકા માલિક બના દેના યેહી તમલીકે ઝકાત કી અદાયગી કે લિયે કાફી હૈ.
(ઈ. મુફતીન ૧૦૮પ, કિફાયતુલ્ મુફતી – ૪/ર૬૯)
અલબત્ત, ચંદેકી રકમ સે સફીરકા સામાને તિજારત ખરીદના ઔર ઉસ્કો તિજારત કા સામાન ખરીદને કે લિએ બતોરે કર્ઝ લેકર ફિર ઉસ્કો વાપસ કરના યે જાઈઝ ઓર દુરૂસ્ત નહીં હૈ, સફીર કે પાસ ચંદેમેં જો ઝકાત, સદકહ કી રકમ હે વો તલબા કે ખર્ચ કે લિયે અમાનત હૈ, ઔર લિલ્લાહ રકમ ભી દુસ્રે કામોં કે લિએ અમાનત હૈ ઉસ અમાનત કી રકમસે તિજારત કરના જાઈઝ નહીં હૈ.
Log in or Register to save this content for later.